Traddodwyd darlith flynyddol gyntaf yr Archifau a鈥檙 Casgliadau Arbennig gan yr Athro Owen Dudley Edwards fis Hydref 2011.
Ar y diwrnod hwn, gosodwyd cynsail ac er hynny rydym wedi llwyddo i greu rhaglen liwgar o ddarlithoedd cyhoeddus sydd yn apelio at aelodau鈥檙 Brifysgol a defnyddwyr allanol hefyd.
Yn draddodiadol, mae鈥檙 Archifydd yn gwahodd siaradwyr sydd wedi treulio cryn amser yn yr Archifau a鈥檙 Casgliadau Arbennig ymchwilio i bwnc penodol neu rywun sy鈥檔 arbenigo mewn pwnc sydd yn berthnasol i鈥檙 adran.
Ar y 12fed o Dachwedd, eleni, byddwn yn croesawu Alex Ioannou, fel siaradwr gwadd. Mae鈥檔 fyfyriwr Doethuriaeth ym Mhrifysgol Bangor o dan oruchwyliaeth Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru a Chanolfan Syr William Roberts ar gyfer defnydd tir cynaliadwy.
Challenging time(s): Exploring how we shape the past and future of Eryri through the exchange of material culture.
Rydym yn byw mewn cyfnod heriol a nodweddir gan newid a phryder dwfn ynghylch nifer o faterion gan gynnwys newid hinsawdd i golli bioamrywiaeth.
Bydd Alex Ioannou yn rhannu sut mae ei ymchwil yn ceisio 'tarfu' ar ddealltwriaethau dominyddol o Eryri. Mae ei ddarlleniad manwl o dystiolaeth hanesyddol a deunydd archifol, yn ogystal 芒 gwaith cydweithredol gyda chymunedau lleol yn Nyffryn Ogwen, yn datgelu dealltwriaethau cyfoethog ac amrywiol o dirweddau Cymru.
Mae ei brosiect parhaus Ail-fframio Eryri yn taflu goleuni ar y ffyrdd y mae Eryri eisoes wedi newid, o'r prosesau cudd sy'n gynhenid i lunio canfyddiadau o'i thirwedd, i'r trawsnewidiadau ffisegol mwy amlwg a wnaed gan Yst芒d hanesyddol arwyddocaol Penrhyn.
Wrth ragweld newid yn y dyfodol o fewn y tirweddau yr ydym yn eu hadnabod mor dda, bydd darlith Alex yn trafod sut mae ei ddull a'i ymchwil yn arddangos ffordd tuag at ffordd fwy grymusol a democrataidd o benderfynu ar newid tirwedd - un lle gallwn ni i gyd ryngweithio'n briodol 芒 Chymru'r gorffennol, y presennol a'r dyfodol.
Traddodir y ddarlith hon drwy gyfrwng y Saesneg.